Phân tích hàng tồn kho và các khoản phải thu của một công ty là một phương pháp đáng tin cậy giúp xác định xem công ty đó có phải là một địa chỉ đầu tư tốt hay không. Vậy từng bước quy trình đo lường chỉ tiêu này ra sao?
Bán được hàng
Các công ty hoạt động hiệu quả và có khả năng cạnh tranh bằng việc duy trì mức tồn kho thấp và gia tăng các khoản thu phải thu.
Là một nhà đầu tư, bạn muốn biết liệu công ty có tồn đọng nhiều vốn ở hàng tồn kho hay không. Một công ty với giới hạn ngân quỹ mà tồn kho quá nhiều thì công ty đó không thể dự trữ nguồn cung ứng cho tất cả các khoản mục trong suốt thời gian hoạt động.
Để tập trung nguồn tiền thanh toán các hoá đơn và lợi nhuận để lại, công ty phải bán đi những gì đã mua từ nhà cung ứng. Doanh thu tồn kho cho biết tốc độ luân chuyển hàng hoá từ kho hàng tới tay người tiêu dùng.
Có thể lấy tập đoàn bán lẻ khổng lồ Mỹ Wal-Mart là một ví dụ. Nổi tiếng về hoạt động siêu năng suất và hệ thống dây chuyền cung ứng, có thể duy trì tồn kho ở mức tối thiểu.
Trong năm tài khoá 2003, lượng tồn kho trong các kho hàng của tập đoàn này chỉ ở mức trung bình là 45 ngày. Giống như hầu hết công ty khác, Wal-Mart không cung cấp số liệu về doanh thu hàng tồn kho cho các nhà đầu tư, nhưng họ (các nhà đầu tư) đều được hài lòng từ việc sử dụng các báo cáo tài chính.
Số ngày tồn kho = 365 ngày/(Chi phí bán hàng bình quân/Hàng tồn kho bình quân)
Theo dõi hàng tồn kho bình quân
Nhìn vào bảng tổng kết tài sản. Dưới khoản mục tài sản, bạn sẽ thấy các số liệu về tồn kho. Trong năm 2003, tồn kho của Wal-Mart là 25 tỉ USD (năm 2002, con số này là 22,7 tỉ USD).
Trung bình hai năm là 23,9 tỉ USD, chia cho tồn kho 2003, sẽ cho kết quả là chi phí bán hàng bình quân năm 2003.
Xem xét tỉ lệ doanh thu hàng năm là 8,0. Chia số ngày trong năm (365 ngày) cho 8,0, được 45,3. Điều đó có nghĩa là, Wal-Mart chỉ mất khoảng 45 ngày để quay vòng số hàng tồn kho.
Suy rộng ra, số ngày trên càng ngắn thì công ty hoạt động càng hiệu quả - hàng tồn kho được kiểm soát với thời gian ngắn nhất và tồn đọng vốn thấp nhất. Thay vào đó, tiền sẽ dành cho công tác nghiên cứu và phát triển, marketing, thậm chí là mua lại cổ phiếu và trả cổ tức.
Nếu số ngày càng dài, điều đó có thể có nghĩa là tình hình bán hàng không khả quan và hàng tồn kho ngày càng nhiều.
Tuy nhiên, nên lưu ý, việc nhận biết con số không thể là đủ tại bất kỳ thời điểm cụ thể nào. Các nhà đầu tư cần phải biết số liệu hàng tồn kho đang được cải thiện hay tồi tệ hơn trong nhiều giai đoạn.
Để có phán đoán xu hướng một cách hợp lý, phải tính toán các số liệu về doanh thu hàng tồn kho hàng quý trong vòng ít nhất 2 năm...